Plan, sahne ve sekans; bunlar hem senaryo yazımı sürecinde hem de kurgu sürecinde çok önemli olan kavramlardır. Bu kavramlar senaryolarda belirtilmesine ihtiyaç duyulan yönlendirmeleri ifade eder. Bu yazımızda bu üç kavramı tanımlayacağız ve bunların ne işe yaradıklarından bahsedeceğiz.

Plan, kameranın bir kayda başladığı andan o kaydı bitirdiği ana kadar kaydettiği görüntüye ya da filmin kurgulanmış halinde yer alan ve bir kesme ile ondan hemen bir sonraki kesme arasında kalan bütün görüntülere denir. Bu; filmin çekim sürecinde senaryoyu okuyan kişilerin, kameranın kayıt yapacağı bir zaman aralığında görüntülenmesi istenen olayları, bir diğer zaman aralığında görüntülenmesi istenen olaylardan kesin olarak ayırt etmesini sağlar.

Sahne; içerdiği görüntülerde zamansal veya mekansal sürekliliğin bozulmadığını fark ettiğimiz kısımlardır. Senaryoda sahneler; senaryoyu okuyan kişilerin, zaman ve mekan ayrımını açıkça anlamasını sağlar. Bir sahne yalnızca bir plandan da oluşabilir.

Sekans ise ardışık olarak gördüğümüz olaylardan oluşan ve filmden ayrıldığında tek başına tamamlanmış bir hikaye olarak kabul edildiği düşünülen kısımlardır. Bir sekans da bir plandan oluşabilir.

Sahnenin ve sekansın bir tek plandan oluşabildiği herkesçe kabul edilir. Fakat bazı kaynaklarda bu kavramlara dair yapılmış açıklamalarda “sekans çok sayıda sahneden oluşur” denilir. Lakin sahnenin ve sekansın hep yapılan ve kabul görmüş bütün tanımları, bu ikisi arasında bir ayrım yapmaktan aciz kalmaktadır: Bir filmin içerisinden izlediğimiz bir kesitte, zaman ve mekanın bir biçimde değişmez olduğunu fark edebiliriz ve bunun yanında bu kesit filmden bağımsız değerlendirildiğinde tamamlanmış bir hikaye olarak veya “anlamsal olarak bütünlüklü” olarak kabul edilebilir de. Böyle düşünüldüğünde bir sahne gayet de bir sekans olabilir gibi görünebilmektedir. Bazı başka kaynaklarda ise böyle bir iddia yoktur ve hatta bu ikisinin aynı sürece denk gelebildiği söylenmektedir. Şu kesindir ki; bir filmde bir sekans ile bir sahneyi filmin aynı kesiti olarak görsek bile bu durumda sekans o sahnenin bir niteliği, sahne de o sekansın bir niteliği olarak kabul edilebilir ancak. Yani, bu durumda, bu sahne kendi başına bütünlüklü bir öykü ve bu sekans tek bir zaman ve mekanda geçiyor deriz.

Senaryonun çoğunluğu neredeyse her zaman sahne ve plan kavramları birbirinden ayrılan kısımlardan ibarettir. Birçok senaryoda sekans kavramı da yer alır. Bunlar filmlerin nasıl kurgulanacağını gösterir ve filmlerin çekim sürecinde yol gösterici olur.